Yaşar Üniversitesi Psikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Klinik Psikolog Doç. Dr. Oya Mortan Sevi, yaşanan süreci manalandırıp nasıl başa çıkılacağına dair bilgiler verdi. Doç. Dr. Oya Mortan Sevi, “Bir mühlet sonra şahıslar daha fazla kendi başına kaldığında, bu acıyla daha fazla yüzleştiğinde ortaya çıkabileceğini düşündüğümüz, dayanıklılığı düşük bireylerde görülebilecek olan birtakım psikiyatrik bozukluklar var.

Çoğunluğunu ‘Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu’ olarak değerlendirdiğimiz akut gerilim bozukluğu, depresyon, anksiyete bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluklar, tükenmişlik sendromu, yeme bozuklukları, unsur bağımlılıkları ortaya çıkabilir” dedi.

Çocuklar ne yaşıyor?

Çocukların zelzele sonrası süreçte yetişkinlerden daha fazla etkilendiğinden bahseden Sevi, “Bu süreçte çocukların nörogelişimsel süreçleri ve psikososyal gelişimleri de sekteye uğruyor.

Çocuklarımızın ne yaşıyor olduğunu inançlı ortamlarda gözleyebilmek çok kıymetli. Okul çağı çocuklarda alt ıslatma, tasanın artmasıyla anne den ayrılmak istememe, tırnak yeme üzere tesirler görülebilir” dedi.

Bir müddet sonra farklı rahatsızlıklar çıkar

Bireylerin gerilime dayanma düzeylerinin farklılığından bahseden Sevi, “Hali hazırda psikiyatrik rahatsızlığı olan, dayanağı az olan, tek başına çocuk büyüten, düşük sosyoekonomik seviyeden gelen bireyler var. Onlar daha fazla etkilenebiliyor.

Yatkınlık, dayanıklılık ve gerilim kavramını göz önünde bulundurmak gerekir. Bir müddet sonra şahıslar daha fazla kendi başına kaldığında, bu acıyla daha fazla yüzleştiğinde ortaya çıkabileceğini düşündüğümüz, dayanıklılığı düşük bireylerde görülebilecek olan birtakım psikiyatrik bozukluklar var.

Çoğunluğunu Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu olarak değerlendirdiğimiz akut gerilim bozukluğu, depresyon, anksiyete bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluklar, tükenmişlik sendromu, yeme bozuklukları, unsur bağımlılıkları ortaya çıkabilir. Maalesef biz yası yaşamak ve konuşmak yerine, bastırmayı, ötelemeyi, kapatmayı tercih ettiğimiz için yeme ile ya da bir unsur ile uyuşmak üzere fonksiyonel olmayan yollar geliştiriyoruz.

Bu süreçte toplumsal olarak izole olmak isteme, dürtü ve karar vermede zahmetler yaşama, benlik saygısında düşme beklenebilir. Yasımızı yaşamak, acımızı paylaşmak için öncelikle sıkıntı hislere müsaade vermeliyiz” dedi.

Ne yapılmalı?

Öfkeyi fonksiyonel bir aksiyona dönüştürmek ve kanılarda kaybolmamak

Kontrolümüzde olan ve olmayanı ayırt etmeye çalışmak, baş etme ya da kabulü kullanmak

Kendimize ve diğerlerine müsamaha ve saygıyı hatırlatmak

Etik kıymetleri korumak, iş birliği, dayanışma, birlikte harekete geçmek, temasta olmak,

Katı bir bakış açısından uzaklaşıp ruhsal esneklik kazanmak

Çocuklarımızı korumak, onlara inançlı bir ortam sağlamak, cüret ve itimat vermek,

Kültürel farklılıklar konusunda hoşgörülü ve esnek olmak

Yasımızı ertelememek, birbirimizin acısına hürmet duymak, olumsuz hislere tahammül geliştirebilmek

Duygu farkındalığı, his regülasyonu, doğal yas süreci üzere mevzuların altını çizmek

Kaynak: Dünya